
BORU BÜKÜM İŞLEMLERİ
Aralık 23, 2024
Sert Lehimleme
Şubat 6, 2025Hidrojen Sert Lehimleme
Kontrollü Atmosfer Fırınları ile Hidrojen Sert Lehimleme (Brazing): Endüstriye Katkıları ve Avantajları
Sert Lehimleme (Brazing) Nedir?
Sert lehimleme (brazing), iki metalin üçüncü bir dolgu metal aracılığıyla birleştirilmesini sağlayan etkili bir yöntemdir. Bu süreçte, ana metaller bir araya getirilir ve bağlantı noktasına dolgu malzemesi yerleştirilir. Dolgu malzemesi, ana metallerin ergime sıcaklığından daha düşük bir sıcaklıkta eriyerek boşlukları doldurur. Gereksinime bağlı olarak katı veya sıvı halde kullanılabilen bu alaşım, güçlü bir bağ oluşturur ve sızdırmazlık sağlar.
Hidrojen Sert Lehimleme (Brazing) Nedir ve Avantajları Nelerdir?
Hidrojen sert lehimleme (brazing) hassas metal bağlantılarında güvenilir ve ekonomik bir yöntemdir. Yüksek saflıktaki hidrojen, metal yüzeylerdeki oksitleri indirger ve dolgu malzemesinin bağlantı yüzeylerine etkili bir şekilde yayılmasını sağlar. Bu da bağlantının mukavemetini artırır.
Hidrojen atmosferinde gerçekleştirilen bu işlem, lehim alaşımının akışkanlığını artırırken daha sağlam ve dayanıklı bağlantılar elde edilmesini mümkün kılar. Paslanmaz çelik, pirin ve bakır veya bakır kaplı (bundy) gibi malzemelerde sıkça kullanılan bu yöntem, özellikle hassas bağlantılarda üstün performans sağlar.
Bant Konveyörlü Atmosfer Kontrollü Brazing Fırınları
Bant konveyörlü atmosfer kontrollü brazing fırınları, malzemelerin işlem boyunca taşındığı hareketli bant sistemine sahip fırınlardır. Bu sistemin en büyük avantajı, tüm sürecin kolaylıkla kontrol edilebilmesidir. Ayrıca, nihai ürünlerde kalıntı gerilim değerleri oldukça düşük seviyelerdedir.
Birleştirilecek parçaların boyutu, malzeme türü ve kalınlığına göre bant hızı ayarlanabilir. Yüksek sıcaklıkta yapılan sert lehimleme (brazing), bağlantı bölgelerinde yüksek mukavemet sağlar. Bu yöntem, özellikle sızdırmazlık elemanlarında homojen dolgu malzemesi dağılımı ve parlak yüzey elde edilmesi gibi avantajlar sunar.
Fırın Yapıları
Sert lehimleme fırınları, seri üretimde sürekliliği sağlamakla birlikte, işlem boyunca hassas sıcaklık ve atmosfer kontrolü sunarak kaliteyi güvence altına alır. Bu fırınlar, özellikle beyaz eşya ve otomotiv gibi hassas tolerans gerektiren sektörlerde yaygın olarak tercih edilmektedir. Fırın yapısı, sert lehim yapılacak parçanın türüne göre değişiklik gösterir. Bant konveyörlü fırınlar ise genellikle düz ve eğimli olmak üzere iki ana grupta sınıflandırılabilir.
- Eğimli Sert Lehim Fırını (Rampalı Tip /Kambur)
Bu fırınlar, özellikle paslanmaz çelik, çelik, bakır ve bakır kaplı çelik (bundy) boruların sert lehim ve parlak tav işlemleri için tercih edilir. Fırının eğimli tasarımı, sistemdeki hidrojen gazının sarfiyatını en aza indirgemek amacıyla yapılmıştır.
- Düz Tip Bant Konveyörlü Atmosfer Kontrollü Sert Lehim Fırını
Rampalı fırınlardan farklı olarak, Endogaz atmosferi fırınının içinde oluşturulur. Ayrıca, düz tip tasarım, işlem sırasında sıcaklık dalgalanmalarını minimize eder ve dolgu metalinin homojen yayılmasını sağlar.

Fırın Yapısı ve Güvenlik
Fırın, 6 ana bölümden oluşur:
- Fırın yükleme ve boşaltma bölgeleri
- Fırın giriş ve çıkış davlumbazları
- Fırın bölgesi
- Soğutma bölgesi
- Gaz panosu
- Kontrol sistemi
Malzemeler, fırına yükleme bölgesinden verilip ve işlem sonrasında boşaltma bölgesinden alınır. Fırının giriş ve çıkış davlumbazları, fırın içerisinde oluşan atık gazların dışarıya tahliye edilmesini sağlar. Bu bölgelerde bulunan alev perdeleri, dışarıdan oksijen girişini engeller ve içerideki hidrojen gazının dış ortamla temasını önler.
Sert lehimleme (brazing) işlemi sırasında, fırın bölgesinde yüksek sıcaklıklarda elektrikle ısıtma yaparız. Soğutma bölgesi, paslanmaz çelikten üretilen çift cidarlı su ceketleriyle donatılmıştır, bu yapı taşıma ve bakım açısından kolaylık sağlar. Fırının koruyucu atmosferi hidrojen gazıyla sağlanır. Ayrıca, fırın güvenliğini sağlamak amacıyla azot hattı, regülatör, debimetre ve solenoid vana bulunur.
Endogaz, gaz jeneratörü aracılığıyla fırına iletilir. Fırın boyutuna bağlı olarak, kontrollü atmosfer bölgesi sayısı değişebilir. Örneğin, 1800 mm faydalı ısıtma uzunluğuna sahip bir fırında üç bölgeli ısıtma yapılabilir. Sürekli proseslerde daha doğru ölçüm almak için, sıcaklık ölçümünde hassas sensörler ve termokupllar kullanılır.
Endüstriyel Kullanım Alanları
Sert lehimleme (brazing), geniş bir yelpazede endüstriyel uygulamalarda tercih edilen güvenilir bir birleştirme yöntemidir. Yaygın kullanım alanları şunlardır:
- Kondenserler
- Komprasörler
- Soğutucular
- Madencilik
- Otomotiv uygulamaları
- Motor sirkülasyon tüpleri
- Bükümlü boruların gruplanması
Bu sektörlerde sert lehimleme, üstün dayanıklılık, yüksek sızdırmazlık ve güvenilir bağlantılar sunarak kaliteyi artırır.

Hidrojen Sert Lehimleme ve Kontrollü Atmosfer Fırınlarının Sağladığı Avantajlar
Hidrojenle sert lehimleme (brazing), hem teknik hem de ekonomik açıdan birçok avantaj sunar:
- Ana malzeme yüzeyindeki oksitler indirgenerek daha güçlü bağlantılar elde edebiliriz,
- Homojen ve temiz bir bağlantı yüzeyi sağlar,
- Ana malzeme ve lehim alaşımları açısından geniş bir seçenek sunar,
- Yüksek süneklik ve elastikiyet özellikleri kazandırır,
- Farklı malzemeleri birleştirmek için uygundur,
- Gözenekli parçalarda bile kolay ve etkili bir birleştirme yapılabilmektedir,
- Yüzey gerilimi oluşmaz ve düşük üretim toleransları ile çalışılabilmektedir,
- Çarpılma, aşırı ısınma veya ana metalin ergimesi gibi sorunları önler,
- Düşük birim maliyetiyle ekonomik çözümler sunar.
Brazing İşlemi ve Yüzey Temizliği
Sert lehimleme (brazing) işleminde, dolgu malzemesinin birleştirilen parçaların yüzeyine homojen şekilde yayılması gerekir. Dolgu malzemesi, ana metal yüzeyiyle etkileşime girerek güçlü bir alaşım oluşturur. Ancak, örneğin kurşunun demirle alaşım oluşturmaması nedeniyle yüzeyde topaklanması, bağlantının başarısız olmasına neden olabilir.
Yüzey temizliği, sert lehimleme sürecinin başarıyla tamamlanmasında kritik bir öneme sahiptir. Metal yüzeylerindeki oksit tabakası, kir veya yağ kalıntıları dolgu malzemesinin etkili şekilde yayılmasını engelleyebilir ve bağlantının zayıflamasına yol açabilir. Bu nedenle, yüzeyin kimyasal veya mekanik yöntemlerle uygun şekilde hazırlanması, hem işlem güvenliği hem de bağlantı kalitesi açısından önemli bir adımdır.
Endüstride Üstün Bağlantı Çözümleri
Sert lehimleme (brazing), hassas parçaların birleştirilmesinde yüksek mukavemet ve dayanıklılık sağlayan etkili bir yöntemdir. Bu işlem, malzeme yüzeyindeki gerilimi minimuma indirerek, ek bir gerilim giderme işlemine gerek bırakmaz. Özellikle yüksek hacimli üretimler için kullanılan bant konveyörlü atmosfer kontrollü brazing fırınları, istikrarlı kalite ve üretim verimliliği açısından öne çıkar.
Epta olarak, sert lehimleme süreçlerimizi son teknoloji kontrollü atmosfer fırınlarında, yüksek kalite standartlarına uygun şekilde gerçekleştiriyoruz. Üretim aşamalarında hassas kontrol sağlayarak, sızdırmazlık elemanları gibi kritik parçalar için güvenilir ve uzun ömürlü bağlantılar elde ediyoruz. Müşterilerimize özel çözümler sunuyor ve ekonomik üretim hedeflerinizi destekliyoruz. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz!